شیبا صنعت

همه افرادی که در حوزه صنعت فعالیت دارند به نحوی نیاز به راهنمای خرید الکتروموتور و یا راهنمای انتخاب الکتروموتور دارند چرا که همه صنایع نیازمند نصب الکتروموتور به عنوان وسیله ای اولیه در خطوط تولید خود هستند. توسعه و پیشرفت صنعت باعث شده است که انواع بسیار متنوعی از موتورهای الکتریکی مثل الکتروموتور سه فاز و الکتروموتور تک فاز و ضد انفجار در برند های مختلف تولید و در بازار متنوع عرضه شوند. بنابراین، باید در انتخاب الکتروموتور  مناسب نهایت دقت را صرف کرد و عوامل فنی مختلف برای هر کاربرد را مد نظر قرار داد به صورتی که این وسیله پر اهمیت عملکرد بهینه و مطلوبی را به دنبال داشته باشد.

مشخصات موتورها با توجه به عملکرد و کاربرد و ساختار آنها بسیار متغیر است. برای مثال، پارامترهایی نظیر: سرعت ثابت، گشتاور ثابت، سرعت متغیر، دوره کار پیوسته یا متناوب، راه اندازی یا توقفهای متوالی و حتی بررسی نوسان برق منطقه و غیره. که در انتخاب الکتروموتور باید لحاظ شود. بنابراین جهت راهنمای خرید الکتروموتور و یا در هنگام انتخاب الکتروموتور برای یک کاربرد مشخص باید به این نکات توجه کرد.علاوه بر موارد ذکر شده ، فاکتورهای متعدد دیگر مانند شرایط جوی، شرایط سخت سیستم، محیط های غیر عادی ، محیطهای پرخطر، چرخه کار، راندمان موتور و غیره. هم باید در نظر گرفته شود.پس هنگام انتخاب الکتروموتور باید مشخصات فنی آن را استخراج کرد .شیبا صنعت در این مطلب سعی کرده است اطلاعات اولیه مهم را در قالب راهنمای خرید الکتروموتور به شما عزیزان ارائه دهد، پس با ما همراه باشید.

بررسی شرایط مهم در راهنمای خرید الکتروموتور

شرایط غیر عادی و اثرات آن

بررسی شرایط غیر عادی که یک موتور الکتریکی ممکن است با آنها مواجه شود در راهنمای انتخاب الکتروموتور به ما کمک می کند که در ادامه به آنها می پردازیم.

شرایط غیر عادی سیستم

1-ولتاژ : کمبود ولتاژ - اضافه ولتاژ - عدم تقارن در ۳ فاز - تک فاز شدن - موجهای ولتاژ

2- فرکانس : فرکانس پایین - فرکانس بالا

شرایط غیرعادی عملیاتی

1- قفل شدگی روتور

2- سوئیچ کردن یا قطع و وصل متوالی

3- قطع شدن گذرا

4- اضافه بار

5- سایز نامناسب کابلها

شرایط محیطی

1- کم یا زیاد بودن دمای محیط

2- ارتفاع زیاد

3- رطوبت زیاد

4- محیط مجاور یا اتمسفر خطرناک

5- در معرض بخار آب یا هوای مملو از نمک و یا بخارات نفت و روغن

مشکلات مکانیکی

1- قفل شدن یا همان گیرپاژ یاتاقانها

2- هم ترازی نادرست سیستم

3- نصب نادرست کوپلینگ

4- نصب با لرزش زیاد

5- شوک خارجی ناشی از بار

وضعیت مکانی

1- تهویه ضعیف

2- انباشت آلودگی

3- در معرض تابش مستقیم آفتاب

این توضیح لازم است که مشکلات ذکر شده در بالا ممکن است برای یک دوره زمانی کوتاه یا بلند به وجود بیایند یا ممکن است گذرا باشند. تاثیر عمده این مشکلات افزایش دمای موتور و موارد دیگر مانند از دست رفتن راندمان بهینه و افزایش توان مصرفی موتور و غیره است.

افزایش تنش های مکانیکی
افزایش تنش های مکانیکی در خرید یا انتخاب الکتروموتور باعث مشکلات زیر می شود:

1- بریدگی شفت

2- خسارت به سرکلاف سیم پیچی

3- تخریب یاتاقانها

4- تخریب عایقها

افزایش دمای سیم پیچی استاتور و روتور
1- تخریب زودهنگام عایقهای استاتور یا روتور (برای موتورهای روتور سیم پیچی)

2- افزایش خطر آتش سوزی

3- شکستگی میله های روتور و یا رینگ انتهایی روتور (برای موتورهای قفس سنجابی)

همه موتورها در طول عمر کاری خود با این شرایط غیرعادی مواجه می شوند توجه به مشکلات بالا، در مرحله طراحی به مقدار زیادی کمک می کند که اثرات این شرایط ناهنجار حداقل گردیده و عملکرد مقاوم ادامه یابد.

ملاحظات طراحی
موارد زیر از مهمترین فاکتورهای مورد نیاز جهت در نظر گرفتن هنگام انتخاب الکتروموتورو راهنمای خرید الکتروموتور برای کاربردهای صنعتی مختلف هستند.

خروجی بر حسب kW/HP
دو محدودیت کلی برای انتخاب توان خروجی موتور وجود دارد.

1- محدودیت های مکانیکی : گشتاور شکست، حداکثر گشتاوری است که موتور بدون اینکه متوقف شود، می تواند تولید کند. این یک فاکتور طراحی بسیار مهم در کاربرد الکتروموتور است . مخصوصا برای موتورهایی که در برخی مواقع در معرض بار زیادی قرار می گیرند. فاکتور مهم دیگر گشتاور روتور قفل است، و طبق تعریف حداکثر گشتاوری است که موتور می تواند در حین راه اندازی از حالت ایستا تولید کند.

2- محدودیتهای الکتریکی ناشی از ایجاد مشکل بر روی عایق سیم پیجهای موتور :بار الکتریکی موتور تا مقداری می تواند افزایش یابد که افزایش دمای عایق سیم پیچی الکتروموتور از مقدار تعیین شده متناسب با کلاس عایقی آن بیشتر نشود. طول عمر موتور به میزان زیادی به افزایش دمای سیم پیچی آن بستگی دارد. طول عمر موتور را می توان با جلوگیری از اضافه بار شدن خروجی آن و همچنین تعمیر و نگهداری پیشگیرانه جدی و منظم افزایش داد.

سرعت موتور
اغلب موتورها به طور مستقیم با تجهیزات دوار کوپل شده اند. در این حالت سرعت تجهیزات دوار با سرعت موتور یکسان خواهد بود. به منظور تطبیق دادن سرعت تجهیزات ، وسایلی مانند گیربکس یا جعبه دنده، زنجیر یا تسمه ها را در محل اتصال موتور با تجهیزات دوار نصب می کنند. در این حالت، جهت اتصال با وسایل کاهنده یا افزاینده سرعت لازم است شفت روتور بصورت مناسبی آماده شده باشد. بنابراین مشخصات محل نصب، بدنه، شفت و درپوشهای موتور باید با این نیاز مطابقت داشته باشد. اگر از درایو سرعت متغیر برای تغییر سرعت استفاده می شود،موتور باید با این نوع کاربری مطابقت داشته باشد. احتمال دارد موتور استاندارد نتواند عملکرد مطلوب مورد انتظار را در هنگام کار با درایو سرعت متغیر تامین کند.

تغییرات فرکانس و ولتاژ منبع تغذیه
تغییر در پارامترهای منبع تغذیه، مانند ولتاژ و فرکانس به میزان قابل توجهی بر عملکرد کل موتور تاثیر می گذارد. گشتاور بالاتر ناشی از اضافه ولتاژ، می تواند مقدار کمی اضافه بار را بدون گرمایش اضافه سیم پیچی حمل کند اما فقط کوتاه مدت می تواند این کار را انجام دهد.. کارکرد پیوسته موتور تحت شرایط کمبود ولتاژ جریان را در حدود ۲۰درصد برای کاهش ۵درصدی ولتاژ افزایش می دهد و تلفات مسی نیز با کاهش جریان افزایش می یابد. در نتیجه باعث گرمایش و ادامه یافتن افزایش دما شده و در نهایت موجب سوختن سیم پیچی می شود. در مدت راه اندازی موتور، با ۵درصد کاهش در ولتاژ تغذیه گشتاور ۱۰درصد کاهش می یابد، که باعث جریان راه اندازی بیشتر و در نتیجه گرم شدن سریع تر سیم پیچ ها می شود .

راندمان موتور در هر دو حالت اضافه ولتاژ و کمبود ولتاژ کاهش می یابد. ضریب توان با ولتاژهای بالاتر به تندی کاهش یافته و با ولتاژهای پایین تر بهبود می یابد. حتی هنگامی که موتور کم بار است، اضافه ولتاژ باعث صعود جریان و دمای موتور شده و عمر آن را کاهش می دهد. بنابراین ، تغییرات در فرکانس به مقدار ۵درصد گشتاور را به میزان ۱۰درصد کاهش می دهد و بالعکس کاهش فرکانس به میزان ۵درصد، گشتاور را در حدود ۱۰درصد افزایش می دهد. پس بسیار مهم است که اثرات ترکیبی تغییرات در ولتاژ و فرکانس را هنگام خریدن موتور در نظر بگیریم. عدم تقارن در ولتاژ تغذیه، باعث عدم تقارن ۶ تا ۱۰ برابری جریان نسبت به مقدار عدم تقارن ولتاژ می شود. این هم به نوبه خود باعث تولید جریانهای توالی منفی در روتور شده و گرم شدن بیش از اندازه و خرابی زودرس را نتیجه می دهد.